Ανοιχτή Πρό(σ)κληση στον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας

Την επιστολή που ακολουθεί την έγραψα πριν απο πάνω απο ένα χρόνο. Δεν ήξερα αν έχει νόημα να την ανεβάσω, μέχρι που πρόσφατα είδα την παρακάτω ομιλία και πείστηκα. Ξεκαθαρίζω -μετά από τις συζητήσεις στο ιστολόγιο- ότι δεν αναφέρομαι στο όποιο πρόσωπο τυχαίνει να βρίσκεται στη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας, αλλά στο αξίωμα. Επίσης η επιστολή μπορεί να έχει έναν παραλήπτη, τον ΠτΔ, αλλά μιας και είναι δημόσια απευθύνεται σε οποιονδήποτε θεωρεί οτι τον αφορά. Όποιος επιθυμεί να την συνυπογράψει παρακαλείται να γράψει τα στοιχεία του, και τις παρατηρήσεις/διορθώσεις του επι του κειμένου, είτε στα σχόλια κατω απο το κείμενο είτε σε email. Θα τα ενσωματώσω όλα, το συντομότερο δυνατόν.

We can succeed only by concert. It is not "can any of us imagine better?" but, "can we all do better?".

The dogmas of the quiet past, are inadequate to the stormy present. The occasion is piled high with difficulty, and we must rise -- with the occasion. As our case is new, so we must think anew, and act anew. We must disenthrall ourselves, and then we shall save our country.
Fellow-citizens, we cannot escape history. We of this Congress and this administration, will be remembered in spite of ourselves. No personal significance, or insignificance, can spare one or another of us. The fiery trial through which we pass, will light us down, in honor or dishonor, to the latest generation.

A. Lincoln, 1862

Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας,

Την 1η Δεκεμβρίου 1862, ο Α. Λινκολν εν μέσω του εμφυλίου έδωσε την παραπάνω ομιλία στο Κονγκρέσσο. Σε μια κρίσιμη για τη χωρα του στιγμή, ζήτησε απο όλο το λαό όχι να σταθεί στο ύψος των δύσκολων καταστάσεων, αλλα να αρθεί μαζί με τις δύσκολες καταστάσεις, αρνούμενος τις εως τότε αντιλήψεις του ώστε να σωθεί η χώρα. Ο λαός ανταποκρίθηκε, κι έτσι η ιστορία έγραψε τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ ως τον άνθρωπο που μεταμόρφωσε τις ΗΠΑ σε αυτό που είναι σήμερα.

Σήμερα, 150 χρόνια μετά, η Ελλάδα βρίσκεται στη δυσκολότερη θέση της σύγχρονης ιστορίας της. Σε μια στιγμή όπου τα δόγματα και τα πιστεύω του παρελθόντος είναι ακατάλληλα για την αντιμετώπιση του σήμερα και των δυσκολιών του. Σε αυτή τη στιγμή το πολιτικό σύστημα της χώρας, καθώς και οι επιφανείς δημόσιοι λειτουργοί της, δείχνουν προσκολλημένοι στις αντιλήψεις του παρελθόντος, ανίκανοι να αρθούν μαζί με τις δυσκολίες και να δώσουν όραμα κι ελπίδα στον λαό. Σαν αποτέλεσμα αυτού, εφαρμόζονται βεβιασμένα, πυροσβεστικά μέτρα χωρίς μακροπρόθεσμο πλάνο τα οποία είτε επιβάλλονται από ανθρώπους άσχετους με την ελληνική κοινωνία, είτε -ακόμα χειρότερα- αποφασίζονται απο τους πολιτικούς μας σπασμωδικά. Κανείς δεν έχει την παραμικρή άποψη για το πως θα είναι -ή για το πως θα πρέπει να είναι- η χώρα σε 10 χρόνια απο τώρα.

Αξιότιμε Πρόεδρε, ο Α. Λινκολν έχει δίκιο: τόσο οι πολιτικοί όσο και οι επιφανείς πολίτες της χώρας δεν μπορούν να αποφύγουν την ιστορία. Θα τους θυμούνται οι επόμενες γενιές, ανεξαρτήτως των προσωπικοτήτων τους, ως εκείνους που άλλαξαν την ιστορία της χώρας -είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο. Συνεπώς τώρα είναι η στιγμή να αρθούμε μαζί με τις δυσκολίες της εποχής και να σκεφθούμε το μέλλον της χώρας. Η κρίση των θεσμών και η απουσία πλάνου που αντιμετωπίζουμε καλεί για συσπειρομένη αντίδραση και κατάστρωση σχεδίου για τα επόμενα χρόνια.

Γι'αυτό το λογο, σας προτρέπω να πάρετε μια πρωτοβουλία και να καλέσετε σε ανοιχτή συζήτηση Έλληνες ακαδημαικούς, επιστήμονες και λόγιους του εξωτερικού, ωστε σε συνεργασία με τις εγχώριες δυνάμεις να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε ένα μακροπρόθεσμο πλάνο για την αναμόρφωση της χώρας. Προτάσεις υπάρχουν και οφείλουμε να τις συζητήσουμε συντεταγμένα, σε μια στιγμή όπου η χώρα δεν χρειάζεται διόρθωση άλλα ολική αναμόρφωση. Το ελληνικό πρόβλημα δεν είναι τετριμμένο και δεν αντιμετωπίζεται εφαρμόζοντας έτοιμες πολιτικές του παρελθόντος (κομμουνισμός, “σοσιαλιστικός” ή νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός) απο ανθρώπους χωρίς όραμα και πλάνο. Αντίθετα, απαιτεί νέες προσεγγίσεις που θα προκύψουν απο σύνθεση δυνάμεων και απόψεων, λαμβάνοντας υπ'οψιν τις ιδιαιτερότητες της χώρας και του λαού. Το να επιβληθεί ένα πλάνο ανάπτυξης από ξένες επιτροπές, αγνοώντας τις αξίες του ελληνικού λαού, δεν αποτελεί σταθερή λύση του προβλήματος. Η Ελλάδα έχει τις δυνάμεις για να μπορέσει να βρει μια μη τετριμμένη λύση στο πρόβλημα της, τέτοια που να εμπνεύσει και το λαο να την ακολουθήσει.

“Τα δύσκολα προβλήματα απαιτούν ιδιοφυείς λύσεις (difficult problems require ingenious solutions)” λένε στον χώρο των επιστημών, και αυτή τη στιγμή το ελληνικό πρόβλημα είναι απο τα δυσκολότερα προβλήματα στον κόσμο. Ας ενεργοποιήσουμε όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις για να καταλήξουμε σε μια ιδιοφυή λύση που θα μπορέσει να εφαρμοστεί απο τις επόμενες κυβερνήσεις του τόπου. 

Σ'αυτή τη δύσκολη στιγμή δεν περισσεύει κανείς, κι εσείς -ως ο πρώτος πολίτης της χώρας- έχετε χρέος απέναντι στην ιστορία αυτού του τοπου. Οφείλετε να υπερβείτε το παρελθόν, να αρθείτε μαζί με τις δυσκολίες και να πάρετε μια πρωτοβουλία για να αρχίσει μια διαδικασία σκέψης, οργάνωσης και δράσης για το μέλλον της χώρας. Θεσμικά και συνταγματικά, το άξιωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας -έχοντας απευθείας πρόσβαση στο κοινοβουλευτικό σχήμα χωρίς να είναι μέρος του- επιβάλλει να δράσετε ως συντονιστής, αγγελιοφόρος και εγγυητής ενός δημοκρατικού, θεσμικού και εφ'όλης της ύλης διαλόγου.

Μετά τιμής,

Δρ. Εμμανουήλ Βεβαιάκης, CSIRO Perth, Australia 

Παύλος Βαρδουλάκης, Mineral Resources Engineer, Geomec Engineering A.S, Norway

Δρ. Γεώργιος Τσιμίνης, University of Adelaide, Australia

Λάμπης Ζαρόκωστας, Computer Engineer, Accenture, Athens, Greece